DEMOS olarak, 31 Mart 2019 seçimlerinin sonuçlarını kapsamlı bir şekilde analiz ettik ve Mayıs ayında abonelerimize ilettik. 31 Mart 2019 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Seçimi sandık analizinin bir kısmını aşağıda siz değerli okuyucularımızla paylaşıyoruz.
SEÇMEN SAYISI VE KATILIM ORANI
31 Mart 2019 tarihinde yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanlığı seçiminde 10.560.963 seçmenin, 8.865.072’si oy kullanmış ve böylece seçime katılım oranı %83,94 olmuştur. Kullanılan oyların 315 bini geçersiz sayılmıştır. İlçelere göre katılım oranlarının %81 ile %91 arasında değiştiği görülmektedir (Tablo 1). 23 Haziran 2019 tarihinde tekrarlanacak olan İBB Başkanlığı seçiminde kayıtlı seçmen sayısı 31 Mart 2019 tarihindeki seçmen sayısıyla aynı olacaktır.
Her ne kadar, tekrarlanacak seçimde katılım oranının daha da artacağı yönünde spekülasyonlar yapılıyor olsa da İstanbul gibi bir metropolde %83,94’lük bir katılım oranının zaten yüksek olduğu unutulmamalıdır. Nüfusun daha yoğun yaşadığı Fatih, Beyoğlu, Şişli ve Beşiktaş gibi ilçelerde katılım oranı nispeten daha düşük olmuştur (Şekil 1).
31 Mart İBB Başkanlığı seçimlerinin iptali dolayısıyla sıklıkla tartışılan hususlardan biri, geçersiz oyların sayısının (315 bin) yüksekliğidir. İBB Başkanlığı seçiminde geçersiz oyların, kullanılan oyların içerisindeki oranı %3,6 olarak gerçekleşmiştir. Geçersiz oyların oranının ilçelere göre dağılımına bakıldığında, bu oranın %2-5 arasında değiştiği görülmektedir. Geçersiz oyların önemli bir kısmının protesto oyları olduğunu değerlendirmekteyiz. Dolayısıyla, geçersiz oyları düşük eğitimli seçmenle ilişkilendiren açıklamaları yetersiz bulmaktayız.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SONUÇLARI
31 Mart 2019 seçiminde CHP adayı Ekrem İmamoğlu, 4.169.765 oy almıştır. AK Parti adayı Binali Yıldırım ise, 4.156.036 oy almıştır. Böylece, İmamoğlu, rakibi Yıldırım’dan 13 bin 729 fazla oy almış ve İBB Başkanı seçilmiştir (Tablo 2). Ancak, Yüksek Seçim Kurulu 6 Mayıs 2019’da aldığı bir kararla İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı seçimini iptal etmiştir.
Aşağıdaki haritada, ilçelere göre en çok oy alan İBB Başkan Adayı gösterilmiştir (Şekil 2). 39 ilçenin sadece 16’sında İmamoğlu en çok oyu almış olmasına rağmen, toplam oy sayısı Yıldırım’ın toplam oy sayısından fazla olmuştur. Zira özellikle nüfusun yoğun yaşadığı ilçelerde İmamoğlu oldukça yüksek oy sayılarına ulaşmıştır. Örneğin, Bağcılar’da İmamoğlu ile Yıldırım arasında oy farkı Yıldırım lehine 86 bin iken Kadıköy’de İmamoğlu ile Yıldırım arasında oy farkı İmamoğlu lehine 174 bindir (Tablo 2 ve Şekil 3).
AK Parti İBB Başkan Adayı Yıldırım’ın bazı ilçelerdeki oy oranının %20’lere kadar düştüğü, CHP İBB Başkan Adayı İmamoğlu’nun ise %30’lardan aşağı düşmediği görülmektedir (Şekil 4 ve Şekil 5). Dahası, İmamoğlu Kadıköy gibi bazı ilçelerde %70’in üzerine oy almıştır.
